#ДэлхийнХүнснийСистем #БордооХямрал #ТогтвортойБайгууллага #Хувьцаа #АгроэкологийнТехнологи #ХүнснийАюулгүй байдал #Жижиг өмчлөгчФермерүүд #БайгальОрчныНөлөөлөлт #Уур амьсгалынӨөрчлөлт #ХөдөөАжлыгӨөрчлөх
Дэлхийн хүнсний тогтолцоо нь тогтворгүй үйл ажиллагаа, тэгш бус байдал, экологийн сүйрэлд нэрвэгдэж байна. Химийн бордооны үнэ тэнгэрт хадаж байгаа нь эдгээр сорилтыг улам хурцатгаж, жижиг тариаланчдад нөлөөлж, хүнсний аюулгүй байдалд заналхийлж байна. Энэхүү нийтлэл нь бордооны хямралын үр дагаврыг судалж, агроэкологийн өөр технологиудын хэрэгцээг онцолж, тогтвортой, тэгш ирээдүйн төлөө дэлхийн хүнсний тогтолцоог өөрчлөхийн чухлыг онцлон тэмдэглэв.
Дэлхийн хүнсний систем маш их өөрчлөлт хийх шаардлагатай байна. Үндэстэн дамнасан корпорацууд системд ноёрхож, тогтвортой бус үйлдвэрлэл, хэрэглээний хэв маягийг дэмжихийн зэрэгцээ үе шат бүрт ихээхэн хэмжээний хог хаягдал үүсгэдэг. Түүгээр ч зогсохгүй энэхүү эвдэрсэн систем нь асар их хүлэмжийн хийн ялгаруулалтыг бий болгож, жижиг тариаланчдыг баталгаатай амьжиргааны эх үүсвэргүй болгож байна. Хамгийн аймшигтай үр дагавар нь дэлхий даяар хэт их өлсгөлөн хэвээр байгаа явдал юм.
Хүнсний системийн нэг томоохон сорилт бол дэлхийн бордооны хомсдол юм. Сүүлийн жилүүдэд байгалийн хийн үнийн өсөлт, геополитикийн зөрчил зэрэг янз бүрийн хүчин зүйлээс шалтгаалж бордооны үнэ өсөх болсон. Гэсэн хэдий ч компаниуд хямралыг далимдуулан өндөр ашгийн хэмжээг ашиглах болсон нь илт болсон. Дэлхийн хамгийн том бордооны компаниудын ашиг хэдхэн жилийн дотор хоёр, бүр гурав дахин өсөж байхад жижиг тариаланчид бордоо худалдаж авахын төлөө тэмцэж байна.
Бордооны үнэ өндөр байгаа нь жижиг тариаланчдын хэрэглээг бууруулж, тариалангийн ургац болон дотоодын хүнсний аюулгүй байдалд сөргөөр нөлөөлж байна. Энэ нөхцөл байдал нь НҮБ-аас сэрэмжлүүлгийг хүргээд, боломжийн хямрал удахгүй хүртээмжийн хямрал болж, дэлхийн хүнсний хангамжийн сүлжээг тасалдуулж болзошгүй гэж мэдэгдэв.
Бордооны хямралыг бууруулахын тулд зарим засгийн газар тариаланчдын татаасыг нэмэгдүүлсэн бол зарим нь дотоодын бордооны үйлдвэрлэлийг дэмжих арга хэмжээ авч байна. Гэсэн хэдий ч химийн бордоо ашиглах нь хүлэмжийн хийн ялгарал, хөрсний доройтол, озоны давхарга, биологийн олон янз байдлын алдагдал, агаарын бохирдол зэрэг экологийн асуудалтай тулгардаг. Урт хугацааны тогтвортой байдлаас илүү богино хугацааны боломжийн үнэ цэнийг чухалчилдаг өвдөг сөгдөн хариу үйлдэл хийхээс зайлсхийх хэрэгтэй.
Үүний оронд засгийн газар тариалангийн тогтвортой практикийг дэмжих өөр агроэкологийн технологид татаас олгох асуудлыг авч үзэх хэрэгтэй. Эдгээр хувилбарт тариалангийн эргэлт, байгалийн бордоо, пестицид зэрэг нь өндөр ургацыг хадгалахын зэрэгцээ химийн бордооны хамаарлыг бууруулж чадна. Эдгээр технологиуд аль хэдийн бий болсон бөгөөд өнөөгийн хямралыг даван туулах боломжит шийдлүүдийг санал болгож байна.
Агроэкологийн арга барилд шилжихдээ болгоомжтой хандах хэрэгтэй ч бүтээмж, хөрсний чанарыг эрс нэмэгдүүлэх боломжтойг нотлох баримт нотолж байна. Хувийн хөрөнгө оруулалт, гадаадын тусламжийг химийн бордоог цаашид дэмжих бус агроэкологийн тариаланг дэмжихэд чиглүүлэх ёстой. Харамсалтай нь Африк дахь ногоон хувьсгалын төлөөх холбоо (AGRA) зэрэг байгууллагууд химийн бордооны үр ашиг, жижиг фермерүүдэд үзүүлэх сөрөг нөлөөг эргэлзсэн бие даасан судалгаанаас үл хамааран тэдгээрийн хэрэглээг нэмэгдүүлэхийг дэмжсээр байна.
Дэлхийн хүнсний тогтолцоо, тэр дундаа хөдөө аж ахуйн орц, үр тарианы зах зээлийг өөрчлөх нь бидэнд тулгарч буй байгаль орчны сорилтыг шийдвэрлэх, уур амьсгалын өөрчлөлтийн нөлөөллийг бууруулахад нэн чухал юм. Химийн бордооноос хамааралтай байдлаа бууруулж, тогтвортой практикийг дэмжсэнээр өнөөгийн хүнсний хямрал эерэг өөрчлөлт хийх боломж болж чадна. Ийм өөрчлөлт нь илүү тогтвортой, тэгш ирээдүйг бий болгоход хувь нэмрээ оруулж, жижиг тариаланчид болон манай гаригт ашиг тусаа өгөх болно.